Doświadczenia pandemii, wojny, jak również starzenie się społeczeństwa wymuszają zastanowienie nad kierunkiem, w jakim powinna rozwijać się kultura, nad wyzwaniami, jakie stoją przed jej instytucjami, pracownikami i pracowniczkami. Dodatkowym impulsem do odpowiedzi na te pytania jest udział Katowic, razem z Metropolią GZM, w konkursie o tytuł Europejskiej Kultury 2029.
W oparciu o analizy i badania, przeprowadzone wśród uczestników kultury, jej nadawców oraz odbiorców, a także o strukturę demograficzną miasta, opracowano Strategię Rozwoju Kultury Katowice 2035, która zastąpi obowiązującą dotychczas Strategię z 2010 roku. Zawarte w niej plany i założenia podczas spotkania informacyjnego w Instytucji Kultury imienia Krystyny Bochenek Katowice Miasto Ogrodów przedstawił Łukasz Kałębasiak. Obecni przedstawiciele innych instytucji oraz organizacji pozarządowych, artyści i animatorzy, zadawali pytania oraz zgłaszali uwagi.
Celami katowickiej kultury na najbliższą dekadę są wzrost uczestnictwa w niej, dotarcie do grup dotąd nią niezainteresowanych bądź niemających dostępu, twórcza kooperacja między poszczególnymi jednostkami i organizacjami, a także nowe podejście do przestrzeni kultury i wizerunku miasta. Bardzo ważne okazuje się zapewnienie darmowego dostępu do przynajmniej części wydarzeń, jako że trzydzieści procent katowiczan i katowiczanek to osoby zarabiające równowartość pensji minimalnej lub jeszcze mniej, a zatem nie mające funduszy na zakup biletów wstępu do teatrów czy muzeów. Warto również dotrzeć do najzamożniejszych kilkunastu procent obywateli i przekonać ich do mecenatu, mimo że nie zakorzenił się on w polskiej ani śląskiej tradycji. Projektując ofertę kulturalną, należy pamiętać o seniorach, którzy stają się coraz liczniejszą, jak też coraz bardziej zaangażowaną grupą, oraz o młodzieży, do której coraz trudniej dotrzeć. W tym celu kulturalnicy i artyści nie tylko sami projektują ofertę, ale też pytają potencjalnych odbiorców o ich potrzeby, zainteresowania, potencjał. Zyskującym na znaczeniu trendem staje się skupienie na kameralnych wydarzeniach dla koneserów i pasjonatów zamiast na kosztownych imprezach masowych. Kolejne wyzwanie stanowi zarazem otwarcie się na kulturę cyfrową i gry komputerowe oraz dbałość o cyfrową higienę, pielęgnowanie bezpośrednich więzi międzyludzkich i z dziełami sztuki. Ważna jest też pamięć o potrzebach osób z niepełnosprawnościami, zapewnienie im możliwości uczestnictwa w wydarzeniach kulturalnych. Katowice pragną ponadto wyzwolić się ze stereotypu miasta wyłącznie przemysłowego, podkreślić inne posiadane zasoby, w tym uzyskane tytuły Miasta Nauki czy Miasta Muzyki oraz być może otrzymany w przyszłości tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.
Każdy z uczestników spotkania podkreślał ważność dziedziny, którą się zajmuje (sztuki plastyczne, regionalizm, język śląski, dziedzictwo przemysłowe), opowiadał o jej problemach (związanych z niedostatecznym finansowaniem, ale również niedostateczną promocją), pytał o jej miejsce w aplikacji na Europejską Stolicę Kultury 2029. Łukasz Kałębasiak zapewniał, że wszystkie te obszary zostaną objęte większą niż dotąd opieką (na miarę możliwości finansowych miasta), że należy bardziej skupić się na sieciowaniu organizacji i działaczy, a także że nawet jeżeli nie wszystkie pomysły oraz postulaty mogą zostać uwzględnione w aplikacji (ze względu na ograniczenia objętościowe), to będzie można nad nimi pracować.
Spotkanie informacyjne w sprawie Strategii Rozwoju Kultury Katowice 2035, Instytucja Kultury imienia Krystyny Bochenek Katowice Miasto Ogrodów, 29 kwietnia 2024.
Weronika Górska