Dialog z szeroko rozumianym środowiskiem kultury w Metropolii (m.in. instytucje kultury, organizacje trzeciego sektora, artyści i artystki, społecznicy i społeczniczki, mieszkańcy i mieszkanki) wyraźnie komunikuje pilną potrzebę stworzenia systemu rozwoju podmiotów kultury na poziomie GZM. Takie wnioski płyną z raportu, jaki nasi specjaliści skonstruowali po organizacji paneli eksperckich we wszyskich podregionach Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii.
System ten powinien skupić się na stworzeniu narzędzi i możliwości do:
Fachowcy rekomendują między innymi stworzenie platformy wsparcia i utrzymania relacji po zakończonym uczestnictwie w wybranych narzędziach rozwojowych. Rozwój sektora kultury poprzez wsparcie środowiska kultury w GZM nie powinien odbywać się tylko poprzez „bezpieczne” czy powszechnie dostępne narzędzia rozwojowe. Przyzwolenie na twórcze eksperymentowanie i poszukiwanie nowych sposobów działania i ekspresji, np. w postaci rezydencji artystycznych, przyniesie wiele korzyści – zarówno twórcom (również spoza regionu), jak i regionalnej i lokalnej społeczności oraz zapewne zdynamizuje sferę kulturalną w Metropolii.
Uczestnicy i uczestniczki dialogu podkreślali, jak ważne jest dla nich tworzenie własnych działań w oparciu o obiektywne dane dostępne dzięki profesjonalnym badaniom. Tego typu podejście pomaga budować projekty i przedsięwzięcia wpisujące się w potrzeby i oczekiwania odbiorców, a także eksplorujące trendy zaobserwowane przez badaczy. Tego typu badania nie są jednak najczęściej możliwe do zrealizowania przez same podmioty kultury – ze względu na brak finansów i odpowiednich kompetencji. Dlatego też z bardzo pozytywnym odzewem spotkała się inicjatywa badań, które realizowane są w całej GZM przy okazji aplikacji o ESK.
Ważnym skutkiem dotychczasowych spotkań eksperckich było dostrzeżenie przez środowiska kultury, że samo spotkanie i poznanie się było dla nich rozwojowe, inspirujące i – przede wszystkim – oczekiwane w perspektywie długofalowej. Warto, by to oczekiwanie znalazło odzwierciedlenie w projektowanym systemie wsparcia środowisk kultury, tworząc nieoczywiste, nieformalne, ale systematyczne okazje do spotkań i budowania przepływów w miejscowościach, podregionach i Metropolii.
GZM w opinii ekspertów jest na początku drogi kojarzenia jej aktywności z polem kultury i zarządzania nią. To skądinąd dobrze, jej przyszłe funkcje mogą bowiem być zaplanowane i wdrażane z uwzględnieniem oczekiwań i propozycji środowiska kultury w regionie. Jedną z najistotniejszych jest decentralizacyjny charakter funkcjonowania GZM.
Zasadne byłoby stworzenie platformy kojarzenia zasobów (ludzkich, infrastrukturalnych, know-how, itp.) w podmiotach i organizacjach kulturalnych w GZM, w formie „tablicy ogłoszeń” – czyli zestawu uporządkowanych danych charakteryzujących posiadane dobra, dla ich wykorzystania przez inne podmioty na określonych warunkach. Wzmocniłoby to potencjał partnerskich kooperacji, ograniczało konkurencyjność instytucjonalną oraz efektywnie wykorzystywałoby posiadane możliwości.
Proces rozwoju środowisk kultury w GZM wymaga sprawnego i odpowiedzialnego brokera/koordynatora/przewodnika/hubu – w postaci zespołu eksperckiego lub węzła/łów koordynacyjnych, które w sposób świadomy i długofalowy zaprogramują i wdrożą taki system w Metropolii. Warto w pierwszym etapie inspirować się i/lub współpracować z organizacjami, które już mają bogate doświadczenie w tym zakresie, jak np. przywołane w trakcie spotkań: Narodowe Centrum Kultury, Instytut Myśli Polskiej im. Wojciecha Korfantego, Eurodesk czy środowiska biznesu, jak: BNI, Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach, TRANS EUROPE HALLES itp.
Efektywny system rozwoju środowisk kultury potrzebuje animatora, by zbudować wspólnotę. Różnorodność wewnątrz GZM, która ujawniła się w trakcie procesów badawczych trwających od kwietnia br., wymaga bardzo precyzyjnych działań o różnorodnej skali – czasem uwzględniając charakterystykę poszczególnych miejscowości GZM, a docelowo pracując w podregionach oraz całej Metropolii.
Cały raport do przeczytania TUTAJ.